To od niej wszystko się zaczęło….

Centrum Edukacji i Biznesu – Nowe Gliwice to wyjątkowe miejsce, które swoje „życie” zawdzięcza Kopalni Węgla Kamiennego „Gliwice”. Dwa przepięknie odnowione ceglane budynki wyrastające z ziemi przy ulicy Bojkowskiej, które już z daleka przyciągają oko, to pochodzące z pierwszej dekady XX wieku pozostałości zabudowań kopalni Gliwice. Aż trudno w to uwierzyć, że tętniące dziś życiem Nowe Gliwice to miejsce, w którym kiedyś fedrowano węgiel, górnicy przygotowywali się do pracy, a sztygarzy dzielili robotą…

W XX stuleciu ważnym punktem na gospodarczej mapie Gliwic była kopalnia węgla kamiennego, która wydobywała węgiel na terenie południowej dzielnicy miasta o nazwie Trynek. Do 1945 roku zakład nosił miano „Gliwitzer Grube”, a po tej dacie KWK „Gliwice”. Budowę tego zakładu wydobywczego rozpoczęto w 1901 roku poprzez połączenie 16 sąsiadujących ze sobą pól górniczych, które należały do Wiliama Suermondta oraz grupy przedsiębiorców z Nadrenii. Jednak za drążenie szybów zabrano się dopiero dziewięć lat później. Poprzedzono to wystawieniem biura, warsztatów, magazynów, pomieszczeń pracowniczych.

Pierwszy poziom wydobywczy, na głębokości 185 m, założono w 1911 roku, wtedy też ruszyło wydobycie, które z początku było niewielkie. Jednak już w 1930 roku roczna produkcja przekroczyła 500 tysięcy ton węgla, a w czasie II wojny światowej sięgnęła prawie 900 tysięcy ton.

Wraz z drążeniem szybów rozpoczęła się również budowa najbardziej charakterystycznych budynków kopalni. Według projektu architektów Emila i Georga Zillmannów, którzy zasłynęli jako twórcy katowickiego Giszowca i Nikiszowca, zaczęto wznosić ogromną cechownię z łaźnią, maszynownię i kotłownię. Wszystkie trzy budynki stanęły w jednej linii na osi północ-południe. Po II wojnie światowej kopalnia Gliwice pracowała jeszcze przez ponad półwiecze – została zamknięta w 2000 roku.

Kopalnia Gliwice miała sporo szczęścia, kilka lat po tym, jak spod ziemi wyjechała ostatnia tona węgla, rozpoczął się 1 etap rewitalizacji obejmującej piętnastohektarowy teren. Ostatecznie zrewitalizowano dwadzieścia pięć hektarów. Dzięki zaangażowaniu władz miejskich, tereny i obiekty pokopalniane zagospodarowano jako Centrum Edukacji i Biznesu – Nowe Gliwice. Dziś stanowią one mekkę firm zajmujących się nowymi technologiami. Nowoczesne siedziby innowacyjnych firm sąsiadują tu z zabytkowymi budynkami dawnej kopalni.

Prawdziwą ozdobą Nowych Gliwic są bowiem odnowione stuletnie budynki cechowni i maszynowni. Oba zabytkowe budynki, mimo że położone w głębi działki, dominują nad otoczeniem. Lokalizacja głównego wjazdu na teren kampusu na osi między budynkami dodatkowo podkreśla ich rangę.

Do naszych czasów nie zachował się trzeci budynek, czyli kotłownia, którą w latach 50. ubiegłego wieku uszkodził wybuch, po czym została rozebrana. Oprócz cechowni, gdzie siedzibę miała Gliwicka Wyższa Szkoła Przedsiębiorczości, i maszynowni – zaadaptowanej na biura i inkubator przedsiębiorczości – wyremontowano willę dyrektora, a na fundamentach dawnej dyrekcji kopalni stanął nowy budynek połączony z cechownią stalowo-szklanym łącznikiem.

Wagon z ostatnią toną węgla, który honorowo stoi pomiędzy Cechownią, a Maszynownią nie jest jednak jedyną pozostałością po Kopalni. W projekcie Nowe Gliwice zachowano niezmieniony wygląd zewnętrzny historycznych obiektów dawnej kopalni Gliwice. Oczyszczono elewacje i wymieniono pokrycie dachów. Nowa aluminiowa i drewniana stolarka ściśle odtwarza pierwotne podziały przeszkleń. Przy realizacji starano się także zachować oryginalne posadzki, balustrady i klinkierowe okładziny ścian.

Na realizację projektu wydano 24 mln euro, w tym 9,5 mln euro pozyskano z funduszy europejskich. Ostatecznie prace zakończono w 2008 r. Terenem i obiektami Nowych Gliwic zarządza Górnośląski Akcelerator Przedsiębiorczości Rynkowej sp. z o.o.

DANE HISTORYCZNE KOPALNI „GLIWICE”

Galeria obiektu- zdjęcia archiwalne, przed rewitalizacją